Εθνική ταυτότητα και κοινωνικός δεσμός

 Mimes x office document icon ΠΣ : Προπτυχιακά
ΕΞΑΜΗΝΟ : ΕΑΡ - Γ'/Δ' ΕΤΟΣ
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ : Μάθημα
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ : ΕΕ
ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ : 3
ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Δ. Παπαδοπούλου
   
ΚΩΔΙΚΟΣ 110531  

Περιγραφή ― I. Σκοπός του μαθήματος είναι η γνωριμία του της φοιτητή / τρίας με τις έννοιες και την προβληματική του κοινωνικού δεσμού, της ταυτότητας, του συλλογικού δεσμού και του έθνους σαν κατασκευές.  Επίσης σαν μάθημα πτυχίου σκοπός του είναι να συνιστά μάθημα ελέγχου πολλαπλών γνώσεων και βαθειάς κατανόησης σε σχέση με τα θέματα που άπτονται της κοινωνικής συνοχής και της αλληλεγγύης σήμερα.

II. Ως μάθημα πτυχίου, μελετούμε και κατανοούμε σε βάθος τις έννοιες της κοινωνικής ταυτότητας, του κοινωνικού δεσμού και ότι συνδέεται με αυτές τις έννοιες: κοινωνική συνοχή και κοινωνική αλληλεγγύη.

III. Βασική πτυχή του μαθήματος είναι η μελέτη και κατανόηση των διαφορετικών τύπων δεσμού, όπως αυτοί καταγράφονται μέσα στο χρόνο ανάλογα με τη συγκυρία που διανύουμε, παραδοσιακές-σύγχρονες-μετανεωτερικές κοινωνίες. Μελέτη του δεσμού του αίματος, του οργανικού, του εκπαιδευτικού, των ελεύθερων επιλογών και του συλλογικού δεσμού.

III. Μία από τις διαστάσεις του συλλογικού δεσμού είναι ο εθνικός δεσμός και η έννοια του έθνους σαν ιστορική, κοινωνική και πολιτική κατασκευή. Τυπολογίες έθνους ανάλογα με τη φύση του κοινωνικού δεσμού που συνδέει τα μέλη μιας κοονωνίας.

IV. Σχέση και σύνδεση του έθνους με τον κοινωνικό δεσμό και το βαθμό ανάπτυξης των εθνών-κρατών στην παγκοσμιοποίηση.

Σκοποί ― Αναμένεται ότι με την ολοκλήρωση του μαθήματος, οι φοιτητές/-τριες θα είναι σε θέση: Να έχουν αποσαφηνίσει εννοιολογικά την έννοια της Κοινωνικής Ταυτότητας. Να έχουν αποσαφηνίσει εννοιολογικά και κατανοήσει επαρκώς  την έννοια του κοινωνικού δεσμού καθώς και τους διαφορετικούς τύπους δεσμού όπως προκύπτουν από τη βιβλιογραφία. Να έχουν αποσαφηνίσει την έννοια του συλλογικού δεσμού και του εθνικού δεσμού. Να έχουν κατανοήσει τις θεωρίες,  το εύρος και τις μεθόδους προσεγγίσης των παραπάνω εννοιών όπως αυτές αποτυπώνονται στη διεθνή και εθνική ακαδημαϊκή βιβλιογραφία. Να μπορούν να διακρίνουν μέσα από την εφαρμογή τους στην πραγματικότητα τον οικογενειακό δεσμό και το δεσμό του αίματος, τον οργανικό δεσμό, τον εκπαιδευτικό δεσμό, των δεσμό των ελεύθερων επιλογών και τον συλλογικό-πολιτικό δεσμό.  Τη σχέση μεταξύ δεσμού και ταυτότητας.

Τη σχέση μεταξύ της φύσης των κοινωνικών συστημάτων και των κοινωνικών δεσμών.  Την έννοια και την κατασκευή του έθνους στο πλαίσιο ερμενείας των συλλογικών δεσμών και πιο συγκεκριμένα του εθνικού δεσμού. Τις σημαντικότερες πηγές άντλησης στοιχείων και τις κύριες ερευνητικές μεθόδους που χρησιμοποιούνται για τη διερεύνηση αυτών των φαινομένων. Τα Ερευνητικά αποτελέσματα από σύγχρονες ευρωπαϊκές έρευνες στις οποίες η διδάσκουσα έχει συμμετάσχει.

Μαθησιακά αποτελέσματα ― Οι φoιτητές για να περάσουν το μάθημα θα πρέπει να μπορούν: Να ελέγχουν και να χρησιμοποιούν τις καθιερωμένες θεωρίες και έννοιες του κοινωνικού δεσμού, της κοινωνικής ταυτότητας, των διαφορετικών τύπων δεσμού και όπως αυτοί έχουν χρησιμοποιηθεί. Να αναζητούν, χρησιμοποιούν και αξιολογούν ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία που απορρέουν από τις κοινωνικές έρευνες και άλλες ερευνητικές δημοσιεύσεις που αφορούν σε ταυτότητες, κοινωνικό δεσμό. Να αναλαμβάνουν από μόνοι τους ή σε συνεργασία με άλλους τη διερεύνηση κοινωνικών προβλημάτων που αφορούν σε ενδυνάμωση του δεσμού, της κοινωνικής αλληλεγγύης και συνοχής. Να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες, να θέτουν προτεραιότητες και να επιλύουν κοινωνικά προβλήματα που άπτονται της διάρρηξης της κοινωνικής συνοχής και του κοινωνικού δεσμού. Να χρησιμοποιούν τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται στην ποσοτική και ποιοτική έρευνα των κοινωνικών προβλημάτων επικεντρωμένα στα συγκεκριμένα προβλήματα.

Βιβλιογραφία Balibar E., 2004, Le racisme après les races, Paris, PUF, coll. Actuel Marx.

Bourdieu P., 1979, La distinction, Critique sociale du jugement, Paris, ed. De Minuit, Le sens commun.

Bourdieu P., Passeron J.C.,1964, Les heritiers: Les étudiants et la culture, Paris, ed. de Minuit.

Boudon R., 1978, L’ inégalité des chances. La mobilité sociale dans les sociétés industrielles, Paris, Armand Colin.

Chauchet H., Dunand Delvigny A., 1999, De l’identié du sujet au lien social : L’etude des processus identitaires, Paris, PUF.

Dubar C., 2001, La socialisation : Construction des identités sociales et professionnelles, Paris, Armand Colin, (3eme édition).

Dubar C,, 2000, La crise des identités, L’interprétation d’une mutation, collection le lien social, Paris, PUF.

Elias N., 1991, La société des individus, Paris,  Payot.

Ellison M., (ed), 2012, Social Solidarity and Sustainability Across The  Euro-Mediterraneαn Partnership, London, Policy Press.

Farrugia F., 1993, La crise du lien social, Paris, L Harmattan.

Fassin D., Fassin E., 2006, De la question sociale à la question raciale? Paris, La Découverte.

Gellner E., 1989, Nations et Nationalisme, Paris, Payot.

Goffman Er., 2001, Το στίγμα, Σημειώσεις για τη διαχείριση της φθαρμένης ταυτότητας, Αθήνα, εκδ. Αλεξάνδρεια, (1η έκδοση για την αγγλική 1968).

Greven-Borde H., Tournon J., 2000, Les Identités en bébat: intégration ou multiculturalisme? Paris, L’Harmattan.

Halpern C., Ruano-Borbalan J.-C, 2004, Identité(s), L individu, le groupe, la société, Paris, editions sciences humaines.

Healy M., 2017, Φιλοσαφικές προοπτικές για την κοινωνική συνοχή. Νέες κατευθύνσεις για την εκπαιδευτική πολιτική, εισαγωγή Παπαδοπούλου Δ., Αθήνα: Τόπος.

Le Bot J-M., 2002, Aux fondements du lien social. Introduction a une sociologie de la personne, Paris, L Harmattan.

Paugam S., 2008, Le Lien social, Paris, PUF,

François Dubet, 2002, Le déclin de l institution, Paris, Le Seul.

Pavageau J., Gilbert Y., Pedrazzini Y., 1997, Le lien social et l'inachevement de la modernite: Experiences d'Amerique et d'Europe (Changements), Paris, L’ Harmattan.

Παπαδοπούλου Δ., 2012, Κοινωνιολογία του Αποκλεισμού στην εποχή της Παγκοσμιοποίησης. Αδυναμία πρόσβασης στα Κοινωνικά δικαιώματα και διάρρηξη του κοινωνικού δεσμού, ΑΘήνα, εκ. Τόπος.

Παπαδοπούλου Δ., 2004, “Η φύση του κοινωνικού αποκλεισμού στην ελληνική κοινωνία”, στο Πετμεζίδου, Παπαθεοδώρου, 2004, Φτώχεια και Κοινωνικός Αποκλεισμός, Αθήνα, εκδ. Εξάντας, σελ. 367-399.

Reynaud J-D, 1989, Les règles du jeu, L’action collective et la régulation sociale, Paris, 1ère édition. Armand Colin.

Schnapper D., 2000, Η κοινότητα των πολιτών. Δοκίμιο πάνω στην ιδέα του έθνους, Αθήνα: Gutenberg.

Simmel G.,, 2004, Philosophie de la modernité, Paris, ed. Payot,

Tonnies F., 2009, Commaunauté et Société. Catégories fondamentales de la sociologie pure, Paris, collection le lien sociql, éd PUF.

Weber M., 2006, Η προτεσταντική ηθική, Βασικές έννοιες κοινωνιολογίας, Αθήνα, εκδ. Gutenberg.

Weber Μ., 2005, Οικονομία και Κοινωνία, Τομ. 1 Κοινωνιολογικές Εννοιες, μετάφραση και εισαγωγή Θανάσης Γκούρας, Αθήνα, εκδ. Σαββάλας.

Weber M., 1997, Εθνοτικές σχέσεις και πολιτικές κοινότητες, Αθήνα, εκδ. Κένταυρος, 

Συναφή ελληνόγλωσσα επιστημονικά περιοδικά:

Κοινωνική Πολιτική (Επιστημονικό Περιοδικό ΕΕΚΠ)

Κοινωνική Συνοχή και Ανάπτυξη

Αξιολόγηση ― Η παρακολούθηση των διαλέξεων είναι προαιρετική αλλά συνίσταται.

Η εκπόνηση εργασίας είναι προαιρετική. Ο βαθμός της επιτυχούς εργασίας προστίθεται στον βαθμό της επιτυχούς εξαμηνιαίας εξέτασης του/της φοιτητή/-τριας.

Η εξέταση του μαθήματος γίνεται προφορικά σε μικρές ομάδες φοιτητών.