Ιστορία της Σύγχρονης Τουρκίας

Περιγραφή ― Το μάθημα αποτελεί μια γενική επισκόπηση  της σύγχρονης τουρκικής ιστορίας. Εστιάζει στη μετάβαση στη νεωτερικότητα και πραγματεύεται τη σταδιακή μετατροπή της αυτοκρατορίας σε έθνος-κράτος, συνεξετάζοντας τους μετασχηματισμούς και τις ρήξεις των κρατικών, κοινωνικών, οικονομικών και πολιτισμικών δομών. Εξετάζει την ιστορική εξέλιξη του τελευταίου έθνους που διεκδίκησε τη ρήξη με την οθωμανική αυτοκρατορία και εστιάζει στην συγκρότησή του τόσο στο υλικό επίπεδο της οικονομίας και της κοινωνίας, όσο και στο νοητικό επίπεδο των ιδεών. Ο κεντρικός άξονας στον οποίο στηρίζεται αυτή η προβληματική είναι η σχέση ισλάμ και νεωτερικότητας και οι δομικές μετατοπίσεις της κατά το δεύτερο μισό του 20^ού αιώνα.

Το μάθημα είναι χωρισμένο σε δύο ενότητες: η πρώτη ακολουθεί την ιστορική εξέλιξη της σύγχρονης Τουρκίας χρονολογικά από την κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, και δεύτερη εστιάζει σε ειδικές θεματικές της οθωμανικής ιστορίας. Στοχεύει στην εξοικείωση των φοιτητών με τα κομβικά φαινόμενα που επηρέασαν την ιστορική εξέλιξη της σύγχρονης Τουρκίας. Βασικός άξονας του μαθήματος είναι οι οικονομικοί και κοινωνικοί μετασχηματισμοί και οι ιδεολογικές τους εκφάνσεις μέσα από την δημιουργία νέων, ή την επαναδιατύπωση υπαρχόντων σχημάτων. Με την ολοκλήρωση του εξαμήνου οι φοιτητές θα αποκτήσουν σφαιρική αντίληψη των βασικών γεγονότων και των ιστορικών διεργασιών του τουρκικού 20^ού αιώνα. Παράλληλα, θα είναι σε θέση να ερμηνεύουν ιστορικά φαινόμενα της συγχρονίας και τους μετασχηματισμούς των τελευταίων δύο δεκαετιών.

Το μάθημα είναι εβδομαδιαίο και τρίωρο. Η διδασκαλία του μαθήματος θα είναι χωρισμένη σε δύο μέρη. Κάθε εβδομαδιαίο μάθημα θα ξεκινά με διάλεξη διάρκειας 1.5 ώρας. Κατόπιν, οι φοιτητές θα χωρίζονται σε ομάδες, οι οποίες θα εργάζονται συλλογικά αναλύοντας αποσπάσματα από την εβδομαδιαία βιβλιογραφία.

Το μάθημα θα περιλαμβάνει και επισκέπτες ομιλητές Τούρκους ακαδημαϊκούς που ζουν στην Ελλάδα όπως ο Τζενγκίζ Ακτάρ και ο Σουκρού Ιλιτζάκ.

Σκοποί-Μαθησιακά αποτελέσματα ― Κατανόηση της τουρκικής μετάβασης στη νεωτερικότητα, όχι μόνο ως  διαδικασία εκδυτικισμού, αλλά και ως αποτέλεσμα εσωτερικών διεργασιών. Αντίληψη του διεθνούς, ευρωπαϊκού, βαλκανικού και μεσανατολικού ιστορικού πλαισίου μέσα στο οποίο εξελίχτηκε η τουρκική ιστορία τον τελευταίο αιώνα. Ικανότητα διασταύρωσης της οικονομίας, της κοινωνίας και της ιδεολογίας και κατανόησης των ιστορικών μετασχηματισμών τους στον χρόνο.  Κατανόηση της σχέσης ισλάμ και εκσυγχρονισμού ως μη αλληλοαποκλειόμενων παραγόντων. Απόκτηση σφαιρικής αντίληψης των ιστορικών διεργασιών στην Τουρκία των τελευταίων εκατό χρόνων. Αντίληψη των θεωρητικών πλαισίων μέσα από τα οποία μπορεί να γίνει κατανοητή η ιστορική εξέλιξη της σύγχρονης Τουρκίας.

Βιβλιογραφία ― Το βασικό σύγγραμμα του μαθήματος είναι το Erik Jan Zürcher, Σύγχρονη ιστορία της Τουρκίας, μετάφραση Βαγγέλης Κεχριώτης, Αθήνα: Αλεξάνδρεια, 2004. Είναι όμως προτιμότερο οι αγγλόφωνοι φοιτητές να στηρίζονται στην αναθεωρημένη 4^η έκδοση του αγγλικού πρωτότυπου: Erik J. Zürcher, Turkey: A Modern History, 4^th Edition (London: I.B. Tauris, 2017).

Σε σχέση με τις σύγχρονες εξελίξεις, προτείνεται το: Ηρακλής Μήλλας, (επιμ.) Η «Νέα Τουρκία» εκ των έσω (Αθήνα: Σιδέρης, 2019).

Reşat Kasaba, (ed.) The Cambridge History of Turkey. Vol. 4: Turkey in the Modern World (Cambridge: Cambridge University Press, 2008).

Şevket Pamuk, Uneven Centuries: Turkey’s Economic History since 1820 (Princeton: Princeton University Press, 2018).

Caglar Keyder, State and Class in Turkey: A Study in Capitalist Development (Verso, 1987).

Nathalie Clayer, Fabio Giomi and Emmanuel Szerek, Kemalism: Transnational Politics in the Post-Ottoman World (London: I.B. Tauris, 2019).

Aron Rodrigue, “Reflections on Millets and Minorities: Ottoman Legacies,” in Turkey between Nationalism and Globalization, edited by R. Kastoryano (London, 2013), pp. 36-46.

Igor P. Lipovsky, The Socialist Movement in Turkey, 1960-1980 (Leiden, 1992).

Hakan Yavuz, Secularism and Muslim Democracy in Turkey (Cambridge: CUP, 2007).

Markus Dressler, Writing Religion: The Making of Turkish Alevi Islam (Oxford: Oxford University Press, 2013).

Şerif Mardin, “Center and Periphery Relations: A Key to Turkish Politics ?,” Daedalus 102 (1973): 169-190.

Αξιολόγηση ― Κατά το 1/5 αξιολογείται η συμμετοχή και κατά τα 4/5 η εξέταση.