logo right GR 1

Επιλέξτε τη γλώσσα σας

Έθνη και Εθνικισμός (19ος - 20ος αι.)

 Mimes x office document icon ΠΣ : Προπτυχιακό
ΕΞΑΜΗΝΟ : ΕΑΡ - Α' ΕΤΟΣ, Β' ΕΤΟΣ
ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ : Μάθημα
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ : ΥΕ
ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΜΟΝΑΔΕΣ : 3
ΔΙΔΑΣΚΩΝ: Κωστής Καρπόζηλος
   
ΚΩΔΙΚΟΣ 110427  

Περιγραφή ― Το έθνος αναδεικνύεται σε ένα από τα ισχυρά και ανθεκτικά φαινόμενα της σύγχρονης ιστορίας. Το γεγονός αυτό μας οδηγεί συχνά στην εντύπωση ότι τα έθνη και ο εθνικισμός συνιστούν αναλλοίωτες οντότητες αξεδιάλυτα συνδεδεμένες με την ανθρώπινη εμπειρία. Και όμως δεν ήταν πάντα έτσι. Τα έθνη, στη μορφή που τα γνωρίζουμε σήμερα, υπήρξαν προϊόντα συγκεκριμένων ιστορικών συνθηκών και η ανάδυσή τους συνδέεται με τους μεγάλους μετασχηματισμούς που καθόρισαν τη μετάβαση στη νεότερη και σύγχρονη ιστορία. Το μάθημα αυτό εξερευνά τη γενεαλογία των εθνών και του εθνικισμού, ενώ ταυτόχρονα εξετάζει θεωρητικές αναζητήσεις γύρω από το σύνθετο ερώτημα τι συνιστά ένα έθνος; Η επισκόπηση των διαφορετικών εννοιολογήσεων του έθνους και του εθνικισμού θα μας επιτρέψει να συζητήσουμε τη δυναμική ανάδυση της εθνικής ιδεολογίας και τις μεταπλάσεις της μέσα στο χρόνο. Στόχος του μαθήματος είναι να τοποθετήσουμε το έθνος εντός συγκεκριμένων ιστορικών συμφραζομένων, να παρακολουθήσουμε τις περιπέτειες του εθνικισμού μέσα στο χρόνο, και να κατανοήσουμε τις καταβολές της σύγχρονης νοσταλγίας για το έθνος και τον προβληματισμό για το μέλλον του στην εποχή της παγκοσμιοποίησης. Στο έδαφος αυτό, η εξοικείωση με τις θεωρίες περί έθνους και εθνικισμού διαπλέκεται με συγκεκριμένα ιστορικά παραδείγματα που υπογραμμίζουν την κεντρικότητα της εθνικής ιδεολογίας στη συγκρότηση του σύγχρονου κόσμου.

Βιβλιογραφία ― Anderson B., Φαντασιακές Κοινότητες, στοχασμοί για τις απαρχές και τη διάδοση του εθνικισμού, Νεφέλη, 1997.

Biondich Μ., The Balkans: Revolution, War and Political Violence since 1878, Oxford University Press, 2011.

Brubaker R., Citizenship and Nationhood in France and Germany, Harvard University Press, 1992.

Campbell D., National Deconstruction: Violence, Identity, and Justice in Bosnia, U niversity of Minnesota Press, 1998.

Chatterjee P., The Nation and Its Fragments: Colonial and Postcolonial Histories Princeton University Press, 1993.

Cohen P., History and Popular Memory: the Power of Story in Moments of Crisis, Columbia University Press, 2017.

Gellner Er., Έθνη και Εθνικισμός, Αλεξάνδρεια, 1992.

Gentile Em., Φασισμός: ιστορία και ερμηνεία, Εκδόσεις Ασίνη, 2002.

Hobsbawm Er., Ranger T. (επιμ.), Η επινόηση της παράδοσης, Θεμέλιο, 2004.

Λένιν B., Το δικαίωμα των εθνών για την αυτοδιάθεσή τους, Στοχαστής, 1974.

Λιάκος Αν., Πως στοχάστηκαν το έθνος αυτοί που ήθελαν να αλλάξουν τον κόσμο;, Πόλις, 2005.

Μαζάουερ Μ., Σκοτεινή Ήπειρος: ο ευρωπαϊκός εικοστός αιώνας, Αλεξάνδρεια, 2011.

Mazower Μ., Governing the World: the History of an Idea, Penguin Press, 2012.

Οζκιριμλί Ομ., Θεωρίες του Εθνικισμού. Μια κριτική προσέγγιση, Σιδέρης, 2011.

Ρενάν Ερ., Τι είναι έθνος, Ροές 2009.

Sieyes Em., Τι είναι η τρίτη τάξη;, Παπαζήσης, 2016

Traverso En., Fire and Blood: the European Civil War 1914-1945, Verso, 2016.

Φανόν Φ., Της γης οι κολασμένοι, Κάλβος, 1982.

Φραγκουδάκη Αν., Ο εθνικισμός και η άνοδος της ακροδεξιάς, Αλεξάνδρεια, 2013.

Χριστόπουλος Δ., Ποιος είναι Έλληνας πολίτης: το καθεστώς ιθαγένειας από την ίδρυση του ελληνικού κράτους ως τις αρχές του 21ου αιώνα, Βιβλιόραμα, 2012.

Τσουκαλάς Κ. Η εξουσία ως λαός και ως έθνος. Αθήνα: Θεμέλιο, 1999.

Αξιολόγηση ― Το μάθημα αρθρώνεται γύρω από δύο ενότητες. Η πρώτη [Αναζητώντας Ορισμό] μας εξοικειώνει με θεωρίες της μελέτης του έθνους και του εθνικισμού δίνοντας έμφαση στο ερώτημα της εννοιολόγησης και της γενεαλογίας. Η δεύτερη [Αναζητώντας Παραδείγματα] εστιάζει σε συγκεκριμένα ιστορικά παραδείγματα, τα οποία επιτρέπουν να χαρτογραφήσουμε την παγκοσμιοποιητική διάσταση της εθνικής ιδεολογίας, το διάλογό της με ετερογενή ιδεολογικά ρεύματα, και τη δυναμική της εξάπλωση από τον 19ο αιώνα έως τις μέρες μας. Στόχος μας είναι να αναδείξουμε την πολλαπλότητα, την πολυπλοκότητα, και τις διεθνικές διαστάσεις της εθνικής ιδεολογίας. Στην προσπάθεια αυτή, θα αποφύγουμε έναν αυστηρό ορισμό που θα παρέπεμπε στην στατική ανάγνωση του έθνους ως μία αναλλοίωτη οντότητα μέσα στο χρόνο. Αντίθετα, θα επιμείνουμε στους αποκλίνοντες και πολλαπλούς ορισμούς που δόθηκαν στο έθνος προκειμένου να καταδείξουμε την εξέλιξή της μέσα στο χρόνο. Κατά συνέπεια, το μάθημα αυτό προσφέρει μία εποπτική θεώρηση των αντιλήψεων και αναγνώσεων του εθνικισμού, ενώ ταυτόχρονα συνδέει τις αναγνώσεις αυτές με συγκεκριμένα παραδείγματα που υπογραμμίζουν τον καθοριστικό ρόλο του εθνικισμού στη διαμόρφωση και εξέλιξη του σύγχρονου κόσμου.

Τα προτεινόμενα συγγράμματα συσχετίζονται με τις περισσότερα θέματα που θα συζητήσουμε και ο διδάσκων θα επισημαίνει τις σχετικές συνδέσεις κατά τη διάρκεια του μαθήματος. Από εκεί και πέρα, σε κάθε μάθημα παρατίθενται ειδικότερες βιβλιογραφικές αναφορές και ιστορικές πηγές. Το οπτικοακουστικό υλικό [powerpoint, clips από ντοκιμαντέρ/ταινίες, τραγούδια κλπ] θα είναι διαθέσιμο με την ολοκλήρωση του μαθήματος για να έχετε μια εποπτική εικόνα όσων συζητήσαμε.

Όπως θα δείτε, παρατίθεται ένας σύντομος κατάλογος με κινηματογραφικές ταινίες η υπόθεση των οποίων συνδέεται με το αντικείμενο του μαθήματος. Έχετε τη δυνατότητα, προαιρετικά, να γράψετε μία κριτική 600-800 λέξεων για όποια από αυτές τις ταινίες σας κινήσει το ενδιαφέρον. Ο διδάσκων θα αξιολογήσει τα σύντομα αυτά κριτικά κείμενα και η αξιολόγηση αυτή θα προσμετρηθεί στον τελικό σας βαθμό [ως ένα bonus όπου το άριστα είναι μία μόνάδα (1) στην κλίμακα του 10 (δέκα)].

 

  

 

Πιστοποιήσεις

Ruth Benedict

sertif

 

Πολιτική & Οδηγίες

Εικόνες

Επικοινωνήστε

Στοιχεία Επικοινωνίας

Τηλ.: +30 210 920 1386, +30 210 920 1043
Email: polhist'@'panteion.gr

Τοποθεσία

Λεωφ. Συγγρού 136, 176 71 Καλλιθέα